Mars Görevi / Raşit Öztürk

10 Şubat 2021 tarihinde yazdığım köşe yazımda (Türkün Uzayla İmtihanı) Nasa’nın 30 Temmuz 2020 de Mars a göndereceği Perseverance gezgini (Azim ve Sebat) uzay aracı için Mars a ismi gidecek 2,5 milyon Türkün arasında olduğumu ve bilet aldığımı yazmıştım. Temmuz da fırlatılan uzay aracı saatte 20 bin kilometre gibi muazzam bir hızla 494 milyon kilometrelik yolculuğunu 7 ayda tamamlayarak dün akşam 18 Şubat 2021 Perşembe günü saat 23’48 de mars gezegeninin atmosferine giriş yaptı.
04 şubat 2021 de Nasa dan bir mail almıştım. Mail de bana Nasa’nın ‘’18 Şubat 2021 de Mars gezgini Perseverance gezgini Kızıl gezegene iniş yapacak, bu inişi canlı izleyebilmeniz için verdiğimiz linkten giriş yapıp izleyebilirsiniz’’ deniyordu.
Bu heyecanı Bodrum da yaşadım. Büyülenmiş bir şekilde simulator de aracın dakika, dakika Mars’a inmesi, indikten sonra ilk kamera görüntüsünü göndermesi ve o aracın içerisinde adımın yazılı olması. Sanki o aracın içerisinde bende varmışım hissine kaptırdı beni, gözlerimin dolduğunu itiraf etmeliyim.
Aracın özelliklerinden ve neler yapacağından bahsedip kafanızı şişirmek istemiyorum fakat ilk defa yapılacak olan bir denemeden de bahsetmeden geçemem INGENUITY (Marifet, Hüner) adlı Mars ta uçabilecek şekilde tasarlanmış ilk mini 1,8 kg. ağırlığındaki helikopterin test uçuşları yapacak olması, bu niçin önemli? Mars’ın atmosferi Dünyanın atmosferinin yüzde biri yoğunluğunda, atmosfer yoğunluğunun düşük olması kalkışı zorlaştıran bir faktör de o yüzden. Aracın bir yılda toplayıp tüplere koyacağı materyaller sonraki yıllarda gönderilecek bir araçla alınıp Dünyaya getirilecek.
Bir diğer konu da il sınırımızda olan ve mahvetmek için büyük gayret gösterdiğimiz Salda gölü, bu gölün Mars la ne ilgisi mi var? Anlatalım efendim.
ARAŞTIRMA 2019’DA YAPILMIŞ
Purdue Üniversitesi’nde gezegen bilimci ve Perseverance bilim ekibinin üyesi olan Briony Horgan ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nden meslektaşları, kıyı şeritlerini ve çevresini incelemek için 2019 yazında Salda Gölü’ne gitti. Ekip, Jezero’da yaşam arayışına rehberlik etmek için Salda Gölü’ndeki mikrobiyal ve jeolojik süreçleri daha iyi anlamayı amaçladı. Horgan’ın yüksek lisans öğrencisi Bradley Garczynski’nin Salda Gölü’nde çektiği ve Perseverance ekibinin Jezero Krateri’nde bulmayı umduğu bazı özellikleri gösteren fotoğraflar var.
Türkiye’nin güneybatısındaki bir gölün, Mars’taki bir çarpma krateri ile çok fazla ortak yanı olduğunu düşünmeyebilirsiniz, ancak iki havza benzer mineraloji ve jeoloji içerir. Aslında, Salda Gölü, bir zamanlar bir göl içerdiği düşünülen Jezero Krateri’nde bulunanlara benzer karbonat mineralleri ve biriktirme özellikleri (deltalar) içeren dünyadaki bilinen tek göldür.
Son günlerdeki gündemimizden hepimizin haberi var. Türkiye nin uzay programının açıklanması büyük heyecan yaratmıştı. Türkün Uzayla İmtihanı yazımda Uzay Programımız başarılı olur veya olmayabilir, önemli olan yola çıkmak demiştim. Fakat Nasa nın Mars programının maliyeti, alt yapısı, bilgi birikimi ve tecrübesi bana, bizim bu işin daha başında olduğumuzu ve kat etmek zorunda olduğumuz daha çok mesafeler olduğu gerçeğini hatırlattı.
Sonuç olarak çocuklar gibi mutlu oldum. İnsanoğlunun Mars’a başarıyla gönderdiği araç Mars gezegeninde sonsuza dek kalacak. Bu aracın içinde de diğer 2,5 milyon Türk ten biri olarak benim adım yazılı.
Bu mutluluk ve hazza paha biçilemez.

Raşit ÖZTÜRK
Yazar