Zencefil, zencefilgiller f...
Zencefil, zencefilgiller familyasından bir metreye kadar boylanabilen, ince-uzun yapraklı, sarı-kırmızı renklerde çiçekler açan, kök yumruları baharat ve ilaç olarak kullanılan, çok yıllık bir bitkidir. Başta Çin olmak üzere, Hindistan, Endonezya, Vietnam, Japonya gibi tropik ya da yarı tropik iklimlerde yetişir. Çin tıbbının en önemli parçalarından biri olan zencefil binlerce yıldır gıda ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Hindistan ile Ortadoğu belgelerinde sık sık adı geçen bu bitki, 2000 yıl önce Romalı'lar tarafından Avrupa'ya getirilmiştir. 16. yüzyılda ise İspanyol kaşifler tarafından Kuzey-Güney Amerika kıtalarına taşınmıştır. Günümüzde en çok zencefil üreten ülkeler ise Jamaika, Hindistan, Endonezya ve Avustralya’dır.
Zencefil'in besin içeriği:
100 gram taze zencefilin içinde: (Gİ = Günlük İhtiyacın)
|
- 17.8 gr karbonhidrat (Gİ %6’sı)
- 1.8 gr protein (Gİ %4’ü) - 2 gr besin lifi (Gİ %8’i) - 5 mg C vitamini (Gİ %8’i) - 0.3 mg E vitamini (Gİ %1’i) - 0.7 mg niasin (Gİ %4’ü) - 0.2 mg B6 vitamini (Gİ %8’i) - 11 mcg folat (Gİ %3’ü) - 16 mg kalsiyum (Gİ %2’si) |
- 0.6 mg demir (Gİ %3’ü)
- 43 mg magnezyum (Gİ %11’i) - 34 mg fosfor (Gİ %3’ü) - 415 mg potasyum (Gİ %12’si) - 13 mg sodyum (Gİ %1’i) - 0.3 mg çinko (Gİ %2’si) - 0.2 mg bakır (Gi %11’i) - 0.2 manganez (Gİ %11’i) - 0.7 mcg selenyum (Gİ %1’i) |
Zencefilin Faydaları Nelerdir?
- Mide Bulantısı, Hazımsızlık ve Hareket Hastalığı:
12000 kadın ile yapılan testte deneklerden bazılarına verilen günde 1.1-1.5 gram arası zencefilin mide bulantısı rahatsızlığını giderdiği tespit edilmiştir. Deniz. araç tutması sorunu olarak bilinen hareket hastalığı için de zencefil tüketimi faydalı olacaktır. Bu konuda deniz askerleri üzerinde yapılan araştırma sonuçları, bu bulguyu doğrulamıştır. Gıda emilimini artıran zencefil, gaz, şişkinlik, hazımsızlık, kabızlık gibi sindirim sorunları üzerinde etkilidir.
- Kas Ağrıları:
Spazm veya kramp şeklinde kendini gösteren kas ağrıları, genellikle sporcularda rastlanılmaktadır. Bu konuda yapılan bir araştırmada günde 2 gram zencefil verilen kişilerde kas ağrılarında azalış olduğu tespit edilmiştir.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir:
Vücut ısısını artıran zencefil, özellikle kış aylarında bağışıklık sistemimizi güçlendirir ve grip, soğuk algınlığı gibi sağlık sorunlarında yardımcı olmaktadır. Bu hastalıkların atlatılmasında terlememiz gerekmesi nedeniyle zencefilin ısı artırımı faydası olacaktır.
- Enflamasyonu Önler:
Zencefilin içerisinde bulunan “gingerol” güçlü bir iltihap önleyicidir. Bu nedenle şiddetli ağrılara yol açan hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bunun yanında çeşitli ağrıların giderilmesinde de yardımcı olmaktadır.
- Kolesterolü Düşürür:
Yapılan bir araştırmada 45 gün boyunca deneklere verilen günde 3 gram zencefil ile kolesterol seviyelerinde önemli derecede düşüşler gözlenmiştir.
- Kanserle Mücadelesi:
İçinde bulundurduğu ‘’gingerol’’ maddesi ile zencefilin kanser oluşumuna karşı mücadele ettiği yapılan araştırmalarla gösterilmiştir. Kanser hücrelerin oluşumu serbest radikaller sayesinde olmaktadır. Antioksidanlar ise serbest radikallerin oluşumunu engeller. Zencefil, en önemli etkisini kolon kanserinde göstermiş olup pankreas, göğüs ve yumurtalık kanseri üzerinde de etkileri vardır.
- Alzheimara Karşı:
Zencefil, içinde bulundurduğu antioksidanlar ve biyoaktif bileşenler sayesinde beyinde oluşacak inflamasyonları minimuma indirdiği ve böylece alzheimer gibi sorunların oluşumunu azalttığı araştırmalar ile ortaya çıkarılmıştır.
- Diyabet Hastalığı ve İnsülin Direnci:
Sidney Üniversitesi Eczacılık Fakültesi tarafından yapılan bir çalışmaya göre zencefil, şeker hastalığının önlenmesinde ve tedavisinde büyük yarar sağlamaktadır. Düşük glisemik dizilimi sebebiyle kan şekerini ve insülin seviyesini dengeleyip, insülin direncini düşürdüğü görülmüştür.
Diğer Faydaları:
- Krom, magnezyum ve çinko minerallerini içeren zencefil kan akışını hızlandır.
- Zencefil “kafein etkisi” yaratarak vücuda ekstra enerji sağlamaktadır. Günde 2 çay kaşığı toz zencefil tüketmek egzersiz öncesi gereken enerjinin toplanmasına yardımcı olur.
- Zencefil tüketimi, tahrip edici toksinlere karşı karaciğeri korumaktadır. Çok miktarda antioksidan içerir, vücutta yenileme süreçlerini hızlandırır ve serbest radikalleri ve toksinleri temizler.
- Zencefil salya üretimini arttırarak ağız içinde bakteri birikimini önlemektedir. Bunun yanında diş ve diş eti sorunlarını da azaltmaktadır.
Zencefil Nasıl Kullanılır?
Toz haline getirilmiş olanı en çok kullanılan şeklidir. Fakat günde 2 gramı geçmeyecek şekilde kullanmak en sağlıklı olanıdır. Çiğ kök zencefili ise rendeleyerek yemeklerimizin içine veya birçok tarifte kullanabilirsiniz. Diğer meyve sularının içine katılmış olan zencefil suyu da bir başka kullanım şeklidir. Zencefil yağını ise günlük nemlendirici krem olarak kullanıldığı gibi masajlarda ve özellikle soğuk zamanlarda ısınmak için tercih edebilirsiniz.
Zencefil Hangi Durumlarda Kullanılmaz?
- Kan inceltici ilaç kullanmanızı gerektiren bir rahatsızlığınız varsa zencefil kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız.
- Genel anestezi gerektiren bir operasyon geçirecekseniz ve zencefil takviyesi kullanıyorsanız doktorunuza bu bilgiyi verin.
- Zencefil, şeker hastalığı nedeniyle ilaç kullananlarda ilacın etkisini istenmeyen boyutlarda artırarak kan şekerini çok düşürebilir.
- Zencefil, kan basıncını (tansiyonu) düşürebilir. Bu sebeple tansiyon ilacı kullananların zencefil takviyesi kullanması tansiyonun normalden çok düşmesine yol açabilir.
- Gebelik döneminde zencefil takviyesi kullanmak isteyenler olası yan etkilerinden korunmak adına önce doktora danışması gerekir.
- Eğer kalp ve karaciğer problemleriniz varsa, vücut ısınız yüksekse veya mukoza zarlarınız hasar görürse zencefil kullanmamalısınız. Ayrıca kanayan yaranız veya hamileliğin 2. ve 3. trimesterindeyseniz yine zencefil kullanmamalısınız.
Sağlıklı ,mutlu ve huzurlu günler dilerim.
‘Diyetisyen Elvan NALÇACI’
