Konuşma esnasında duraksamaların ve bozulmaların meydana gelmesi akıcı konuşma bozukluğu veya kekemelik ve hızlı konuşma olarak ifade edilir.
Söz konusu bu duraksamalar ses, kelime tekrarı veya bazı hecelerin uzatılması anlamına gelir. Zaman zaman akıcı konuşma bozukluğu olan kişilerde ses çıkarırken birtakım vücut hareketleriyle eşlik etme, ses çıkarma, ayak vurma gibi hareketler gözlenir.
Kekeme Bir Çocukla Konuşurken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kekeme çocukların yanında “güzel konuşmak”, “kekemelik”, “takılmak” gibi kelimelerin kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
Kekelediğinde üzüntü, kaygı gibi duygu durumlarını belli etmeden objektif ve sabırlı bir şekilde dinlemeye devam edilmelidir.
Kekeleyen çocuğa neden böyle konuştuğuna dair sorular yöneltilmemelidir.
Konuşma anında “yavaşla”, “sakin ol”, “nefes al” gibi uyarılarda kesinlikle bulunulmamalıdır. Bu söylemler çocuğun panikleyip daha fazla kekelemesine yol açar ve özgüven düşüklüğüne sebep olur.
Yavaş ve doğal bir şekilde iletişim kurulmalıdır. Karşı taraf konuşması için zorlanmamalıdır.
Kekeleyen çocuğun kurmak istediği cümle veya sözcükler tamamlanmamalıdır, cümlenin bitmesi için beklenmelidir.
Kekemeliği Tetikleyen Durumlar
Akıcı konuşma bozukluğu yaşayan çocuklar genel olarak kendilerini rahat ifade edebildiği, güvende hissedebildiği yerlerde daha özgüvenli iletişim kurarlar.
Ancak bu durumu engelleyen, daha fazla kekemelerine yol açabilecek bazı durumlar mevcuttur. Bu durumlar genellikle şunlardır:
Zaman baskısı altında olduklarında
Beklenmedik bir durumla karşılaştıklarında
Yeni insanlarla tanışırken veya konuşurken
Telefonda konuşurken
Kalabalık dinleyicilere veya otoriter kişilerle konuşurken
Beklenmedik anda soru sorulduklarında
Kısacası çocukların fazla heyecanlanacağı, panik yapacağı veya baskı altında olacağı rahat hissedemedikleri durumlarda kekemelik daha fazla görülür.
Bu sebeple onlarla iletişim kurarken rahat hissedecekleri bir ortamda onu sabırla dinleyen kişilerin olduğunu bildiklerinde konuşmaları özgüvenlerinin düşmemesini ve duygu düşüncelerini ifade edebilme isteklerinin kırılmamasını sağlar.
Kekemelik Tedavi Edilebilir Mi?
Kekemelik problemi dil ve konuşma terapistleri ve özel eğitim uzmanları aracılığıyla tedavi edilebilir.
2-3 yaş grubunda konuşma akıcılığının kalıcı bir şekilde kekemeliğe dönüşüp dönüşmeyeceği gözlemlenir ve bu doğrultuda tedavi programı hazırlanır.
Daha büyük yaş gruplarında ise kekemelik değerlendirilir, ona yönelik terapi programı hazırlanır. Dolayısıyla dil ve konuşma bozukluğu tedavi edilebilir bir problemdir.
HALİL KÖKEN
Özel Eğitim Uzmanı
Dip TES No:31004
