Ağız ve diş sağlığı bakımı her zaman çok önemlidir. Ancak hamilelik sürecinde daha da dikkat edilmesi gereken bir konudur. Düzenli doktor kontrolü ve sağlıklı beslenme bu dönemde hem anne hem de bebek için önem taşır.
Yapılması Gereken İki Tutum
Birincisi eğer planlı bir hamilelikse hamile kalmadan önce mutlaka diş hekimi tarafından muayene olunmalıdır. Bu süreçte sorun oluşturabilecek çürük dişler, eskimiş protezler, gömük dişler ve diş eti hastalığına neden olabilecek diş taşlarının tedavisi yapılmalıdır.
İkincisi hamilelik döneminde beslenmeye dikkat edilmeli. Çürük oluşumuna neden olabilecek gıdalardan uzak durulmalı. Bebeklerin diş gelişimi anne karnında başlar. Annenin beslenmesi bebeklerin diş gelişimini etkiler. Bu nedenle kalsiyum, magnezyum, fosfor ve vitaminden zengin besinlerin tüketilmesi hem annenin hem de bebeğin diş sağlığı için önemlidir.
Peki her hamilelikte diş kaybı olur mu?
Halk arasında “yanlış” bilinen bir bilgidir. Her hamilelikte diş kaybı olmaz. Bazı hormonal değişikliklerden dolayı elbette hassas bir dönemdir. Diş eti hastalıklarına meyil artar, mide bulantıları ve kusmalar nedeniyle hem ağız bakımı aksar hem de ağız içindeki asit miktarı artar.
Peki anne adayımız bu durumlarda neler yapmalı? Kusmalardan hemen sonra dişler fırçalanmamalı, onun yerine suyla çalkalanmalı. Çünkü kusma sırasında mide asitleriyle temas eden diş yüzeyleri aşınmaya karşı direncini kaybeder. Dişleri fırçalamak da bu aşınmayı arttırır. Diş eti hassasiyeti arttığı için fırçalamaya ara vermek de yapılan en büyük yanlışlardır. Artan plaklardan dolayı diş etleri daha şiş ve kızarık bir hal alır. Yani hamilelikte diş kayıplarının sebebi bebek değil bakımsızlıktır.
Hamilelikte diş tedavisi yapılır mı?
Düşük, erken doğum ve kanama riski taşıyan sıkıntılı gebelikler harici gebelerde neredeyse tüm tedaviler uygulanabilmektedir. Genellikle annenin konforu ve bebeğin stresten uzak durması için aciliyeti olmayan tedaviler doğum sonrasına ertelenir.
Hamilelik süreci yaklaşık 9 ay sürer. Bu süreç 3 aylık periyotlara bölünmüştür. Birinci aydan üçüncü aya kadar olan sürece birinci trimester dönemi denir. Bu dönemde bebeğin organ gelişimi başlar. Anne adayının vücudunun gebeliğe uyum sağlamaya başladığı süreçtir. Bu dönemde anne karnındaki bebeğin dişleri oluşmaya başlar. Bu yüzden aciliyeti olmadığı takdirde bu dönemde tedavi, röntgen çekimi önerilmez.
Hamilelikte diş tedavisi için en uygun dönem; Üçüncü aydan altıncı aya kadar olan ikinci trimester dönemidir. Bu aylarda anne adayının hamilelik sürecine adaptasyonu sağlanmış olur.
Hamileliğin son üç ayı yani üçüncü trimester döneminde bebeğin gelişiminin tamamlanmaya başladığı süreçtir. Anne adayının vücudu doğuma hazırlanmaya başlar dolasıyla ilk aylarda görülen şikayetler bu dönemde de görülebilir. Son üç aylık süreçte de acil olmadığı sürece tedavi önerilmez.
Hamilelikte lokal anestezi; Tedavi sırasında ağrıyı engelleyerek stresi azaltması sebebiyle uygulanabilmektedir. Ancak hamilelik esnasında lokal anestezi madde seçimine dikkat edilmesi gerekir. Vazokonstriktör (kan damarların kasılmasına sebep olan, kan damarlarının duvarlarındaki düz kasın kasılmasına neden olan maddeler) içerikli lokal anestezikler rahmin kasılmasına neden olur, bu sebeple hamilelik döneminde bu tip lokal anestezik maddeler tercih edilmemelidir.
Hamilelikte Diş Röntgen Çekimi
X ışınlarının ne kadar zararlı olacağı ve bebeğe zarar verip vermeyeceğini, ışının maruz kalındığı dönem ve verilen radyasyon miktarı belirler. Ancak, diş röntgenlerindeki doz önemsenmeyecek kadar düşük düzeydedir.
Röntgen çekiminde bebeği korumak amacıyla anne karnını kapatmak için kurşun yelek giydirilmesi tavsiye edilir.
Gerek olmadıkça küçük de olsa risk almamak için röntgen filmi çekilmemeli ve röntgen çekim odalarına girilmemelidir.
Peki her ilaç bebek için zararlı mıdır?
Antibiyotikler:
Penisilin grubu antibiyotikler (Augmentin gibi) yıllardan beri kullanılan ve antibiyotikler arasında gebelikte kullanım açısından en güvenli olanlardır.
Eritromisin de özellikle penisilin alerjisi olanlarda kullanılan diğer bir antibiyotiktir.
Ağrı Kesici:
Parasetamol[1] (minoset, parol) gebelikte kullanılabilecek en güvenli ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçtır. Ancak çok yüksek dozlarda (intihar amacıyla alınması gibi) anne adayında karaciğer hasarına ve bebeğin ölmesine neden olabilmektedir.
[1] Asetaminofen, parasetamolün diğer adıdır.
