Kişilik bozukluğu, kişilik özelliklerinin sorunlu bir biçimde şekillenmesi sonucunda, çevresiyle ve iç dünyasında sıkıntılar yaşamasına neden olan sorunlu düşünme, hissetme, davranma ve insanlarla iletişim ve ilişki kurma biçimini kişinin farkında olmadan ve tutarlı bir biçimde sürdürmesi durumudur. Kişilik bozukluğu olan kişiler aşırı ve inişli çıkışlı duygu hallerinin ve çarpık düşünme biçimlerinin farkında olmamaktadır. Bunun sonucunda iletişimde oldukları kişilerle sorunlar yaşamakta ve sorunlu davranışlarından dolayı zorluklarla karşılaştıklarında, sorunun kendi düşünme biçimleri, duygusal tutarsızlıkları ve davranış şekilleri ile ilgili olduğunun farkında olmayarak, kendi yaklaşımlarını rasyonalize etme eğiliminde olmaktadırlar. Bu kişiler, hastalıklarının sonucu ortaya çıkan olumsuz düşünce, duygu ve davranış hallerinin kendi hastalıklarının sonucu olduğunu fark etmezler. Olumsuz yaklaşımlarını haklı çıkarmak için genellikle karşısındaki kişileri suçlama eğiliminde olurlar ve/veya acımasızca kendilerini eleştirirler ve suçlarlar.
apılan çalışmalarda insanların yaklaşık %10’unda bir kişilik bozukluğu olduğu görülmüştür. Psikiyatri kliniklerine başvuran kişiler arasında ise bu oran %40’lara varmaktadır.
Kişilik bozukluğu oluşumunun altında yatan nedenler neler olabilir?
-Çocukluk döneminde yaşanan psikolojik travmalar , şiddet görme, yanlış yönlendirilmeler
-Çocukluk döneminde dış dünyayla yeterli iletişim kurulamaması , ebeveynler arası etkileşimin yetersiz olması
-Genetik yatkınlık
-Yakın çevreden bir kişinin vefatı
- Çocuğun dünyaya geldiği ve gelişimini sağladığı çevre
-Ağır ruhsal bunalımlar
Kişilik bozuklukları kendi içerisinde üç kümeye ayrılır. Bunlar;
A Kümesi Kişilik Bozuklukları:
Eksantrik bozukluk adı da verilen başkasına benzemeyen bir özelliğe sahiptir.
Paranoid Kişilik Bozukluğu
Şizoid Kişilik Bozukluğu
Şizotipal Kişilik Bozukluğu
B Kümesi Kişilik Bozuklukları:
Bu kümedeki bozukluklara dramatik bozukluk adı da verilmektedir. Duygusal labilite (duygulanımda oynaklık) ve ambivalans (karşıt duygulanım) duygular olabilir. Bununla birlikte dürtüsel davranışlara sebep olabilmektedir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Borderline Kişi Bozukluğu
Histrionik Kişilik Bozukluğu
Narsistik Kişilik Bozukluğu
C Kümesi Kişilik Bozuklukları:
Bu kümede yer alan rahatsızlıklar stresli, evhamlı ve kaçıngan davranışlar sergilemektedir. Endişeli - kaygılı bireylerde bu rahatsızlıklara sıklıkla rastlanmaktadır.
Çekingen Kişilik Bozukluğu
Bağımlı Kişilik Bozukluğu
Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu
Kişilik bozukluklarında temel tedavi yöntemi psikoterapidir , tedavi süreci zaman almaktadır. Aile Terapisi , Grup Psikoterapisi , Psikoanalitik psikoterapi ve son yıllarda Bilişsel Davranışçı Psikoterapinin yararlı olduğu görülmektedir. Terapilerdeki temel hedef , bireyin duygu ve davranışlarını tanıması, durumlara karşı nasıl tepkiler geliştirdiğinin farkına varması ve işlevselliğini değerlendirme becerisini geliştirmektir.
PSİKOLOG NİGDA DURMAZ
