Raynaud Fenomeni hastalığının tanımını yapan Op. Dr. İhsan ALUR “Genellikle soğuk ve ruhsal strese cevap olarak ellerde, bazen de ayaklarda (özellikle parmak uçlarında) kılcal damarlarda spazm oluşmasına bağlı dolaşım bozukluğuna Raynaud Fenomeni denir.” Ellerde veya ayaklarda soğukluk, üşüme, his kaybı, morarma ve ağrı gibi semptomlara neden olabilir. Hatta hastalığın ilerlemesi durumunda el parmaklarında dolaşımın uzun süreli bozulmasına bağlı olarak kangren ve doku kaybına (amputasyon) yol açabilir, hastanın iş ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir. Risk faktörleri, sigara içiciliği, soğuk hava, soğuk suyla temas, psikolojik ruhsal gerginlik, stres veya bazen genetik kökenli de olabilir. Cümlelerini ekledi.
Tedavisi mümkün mü?
Sebebi tam bilinmemekle beraber, Raynaud Fenomeni bazı hastalıklara eşlik edebilmektedir. (Sekonder Raynaud fenomeni veya Raynaud sendromu) Bu hastalıklar, romatolojik hastalıklar, kolajen doku hastalıkları (Skleroderma, SLE, Romatoid artrit, Dermatomiyozit, Sjogren sendromu, Hepatit B antijenine bağlı Vaskülit, Henoch-Schönlein purpurası, Reiter sendromu vb.), bazı atardamar hastalıkları (Buerger hastalığı, akut arteriyel emboli), bazı kanser hastalıkları veya kanser ilaçları, Pulmoner hipertansiyon (Akciğer hipertansiyonu) gibi birçok durumda karşımıza çıkabilir. Bazen de bu patolojiyi açıklayacak bir sebep bulunamaz, ki bu durumda Primer Raynaud fenomeni veya Raynaud Hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Çoğunlukla genç ve orta yaş grubunda (30-50 yaşlar arası) bu hastalık görülmektedir. Raynaud Fenomeni ile gelen bir hastada romatolojik hastalık (Romatizma hastalığı) veya kolajen doku hastalığı, kanser hastalığı, vaskülit (damar iltihabı), hepatit B (sarılık), pulmoner hipertansiyon (Akciğer hipertansiyonu) gibi sekonder nedenler mutlaka araştırılmalı, gereklilik halinde ileri tetkikler yapılmalıdır. Özellikle Raynaud Fenomeni’ne eşlik eden altta yatan hastalık durumunda kılcal damar spazmı ile birlikte damar pıhtılaşması da olabileceğinden bu hastalarda mutlaka pıhtı önleyici ilaç (antikoagülan) tedaviye eklenmelidir. Kılcal damarları etkilediği için anjiyo veya cerrahi ile tamamen tedavi edilmesi mümkün değildir. Parmak uçlarında yaralar oluşmaya başlamışsa ve spazm atakları sık oluyorsa semptomları hafifletmek amacıyla semptektomi ameliyatı yapılabilmektedir.
Peki bu hastalığa karşı ne yapmalıyız
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. İhsan ALUR, Dikkat etmemiz gereken önemli noktalara değindi “Sigara içiciliği varsa kesinlikle sigara bırakılmalı ve hatta sigara içilen ortamlardan uzak durulmalı, soğuk hava veya suyla temastan kaçınmalı, kış aylarında eldiven kullanılmalı, stresten uzak durulmalıdır’’ Yine damar spazmını artıracağı için kafeinli içeceklerin aşırı tüketilmemesi, fenilefrin içeren antigribal ve soğuk algınlığı ilaçlarının kullanımına dikkat edilmesi, kadınlarda doğum kontrol haplarının dikkatli kullanılması, Beta Blokör ilaçların kullanımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Günümüzde Sigara ve diğer tütün içeren ürünleri kullanımının gençler arasında hızla yaygınlaşması, post modern yaşam tarzının bireylerde oluşturduğu baskı ve stres nedeniyle Raynaud Fenomeni’nin de buna paralel olarak artışa geçeceğini ileri sürmek yanlış olmayacaktır dedi ve bu nedenle ‘’Gençlerin bu hastalık konusunda bilinçlenmeleri, damar sağlığına önem vermeleri, sigara ve diğer tütün içeren tüm ürünlerden uzak durmalarını tavsiye ederim.” Cümlelerinin altını çizdi.
